روش اجرایی شناسایی و ارزیابی ریسک های ایمنی، بهداشت و محیط زیست
۱– هدف:
هدف از تهیه این روش اجرایی تعریف و تشریح متدولوژی شناسایی جنبه‌های زیست‌محیطی و شرایط مخاطره‌آمیز ایمنی و بهداشت و روش ارزیابی آنها می‌باشد.
۲- محدوده:
این روش اجرایی در محدوده شرکت مهندسین مشاور — و پروژه های آن معتبر و قابل اجرا است.
۳- تعاریف:
- محل کار: هر محل فیزیکی که در آن فعالیتهای مربوط به کار تحت کنترل سازمان به اجرا در می‌آید.
- محیط زیست: محیط محصور و شرایطی که یک شرکت در آن فعالیت می کند و یا در آن اثر می گذارد شامل سیستم های زنده (انسان و مواد دیگر) موجود در آن
- جنبه زیست‌محیطی: بخشی از فعالیت‌ها، محصولات یا خدمات یک سازمانی که بتواند یا محیط‌زیست تاثیر متقابل داشته باشد.
- پیامد زیست‌محیطی: هر تغییری در محیط‌زیست اعم از نامطلوب یا مفید که تمام یا بخشی از آن ناشی از جنبه‌های زیست‌محیطی سازمان باشد.
- شرایط مخاطره‌آمیز (Hazard): منشاء، شرایط یا عمل دارای پتانسیل لازم برای ایجاد آسیب از نظر جراحت انسانی یا بیماری شغلی یا مجموعهای از آنها.
- حادثه: رخدادی است که منتج به آسیب‌ها یا صدمه ناخواسته می‌شود یا بعبارتی حادثه عبارتست از یک واقعه یا اتفاقی ناخواسته که منجر به مرگ، بیماری، جراحت، صدمه و یا سایر خسارات گردد.
- بیماری شغلی: وضعیت جسمانی یا روحی نامساعد قابل تشخیص که ناشی از و/یا وخیم‌تر شده به وسیله فعالیت کاری و/یا شرایط مربوط به کار باشد.
- ریسک: ترکیبی از احتمال یا تکرار یک خطر معین و بزرگی نتایج (پیامدهای) آن رخداد را ریسک گویند.
- شناسایی ریسک: تعیین ریسک های محتمل که بر پروژه اثر گذارند و مستندسازی ویژگی های هر یک از آنها.
- شدت اثر(Severity): بررسی وضعیت قانونی، شدت خسارت (مالی، پرسنلی و تجهیزاتی) و دامنه اثر جنبه یا خطر
- احتمال وقوع(Occurrence): تعداد دفعات تکرار یا دوره تکرار ریسک
- احتمال کشف(Detect): قابلیت تشخیص یا عدم تشخیص جنبه و یا خطر می باشد و در دو دسته قابل تشخیص یا غیر قابل تشخیص دسته بندی می شود.
- ارزیابی ریسک: فرآیندی است که نتایج آنالیز ریسک (یعنی ریسک‌های برآورد شده) را با رتبه‌بندی و یا مقایسه آنها با مقادیر هدف (اهداف عملکردی یا الزامات قانونی) برای تصمیم‌گیری به کار می‌رود. ارزیابی ریسک نشان می‌دهد که ریسک‌های قابل قبول هستند یا نه.
- عدد اولویت ریسک(Risk Priority Number) : عدد اولویت ریسک از حاصلضرب «شدت × وقوع × تشخیص» به دست می‌آید.
- ریسک قابل‌قبول: ریسکی که تا حدی کاهش یافتهاست که برای سازمان از جنبه الزامات قانونی و خط مشی OH&S خودِ سازمان قابل تحمل است.
- جنبه زیست محیطی بارز و خطر ایمن غیر قابل تحمل (An tolerable) نقض صریح الزامات قانونی ملی و بین المللی مرتبط با فرایند ها, خط مشی, اهداف سازمان , و یا وجود شکایت یا حادثه اعم از بروز در محیط کار و محیط زیست .
- جنبه و خطر عادی(Normal): در شرایط عادی کار احتمال وقوع دارد.
- جنبه و خطر غیرعادی (Abnormal): در شرایط غیرعادی (تعمیرات، قطع برق، تعطیلات و نظیر آنها) احتمال وقوع دارد.
- جنبه و خطر اضطراری (Emergency): بر اثر وقوع حوادث و سوانح و حالت اضطراری (انفجار، بمباران، زلزله، طوفان، شورش و …) احتمال وقوع دارد.
۴- روش اجرا و مسئولیتها:
| ۴-۱ | شناسایی فرایند :
هر یک از واحد ها با همکاری نماینده مدیریت باید فرایند جاری سازمان خود را برای شناسایی نقاط ریسک و جنبه تشریح نماید. |
| ۴-۲ | شناسایی جنبه های زیست محیطی و خطرات ایمنی و بهداشتی :
هر یک از واحدها با همکاری نماینده مدیریت باید جنبه های زیست محیطی و خطرات ایمنی فرایندهای خود را شناسایی و در قالب فرم شناسایی و ارزیابی جنبه ها ی زیست محیطی AK/F.175 و فرم شناسایی و ارزیابی ریسک ها وخطرات ایمنی و بهداشت محیط کار AK/F.176 مدون نمایند. ستون مربوط به وضعیت و نوع هر یک از جنبه ها و خطرات با توجه به موارد ذکر شده در تعاریف (Normal-Abnormal- Emergency) تکمیل می گردد. پیامد و اثرجنبه ها و خطرات نیز در ستون پیامدها مشخص می شود. |
| ۴-۳
۴-۳-۱
|
نحوه ارزیابی جنبه های زیست محیطی و خطرات محیط کار :
مرحله ارزیابی جنبه ها و خطرات با تکمیل فرم شناسایی و ارزیابی حنبه های محیط زیست و خطرات محیط کار صورت می پذیرد. پس از ذکر جنبه ها و خطرات هر فعالیت لازم است ستونهای مربوطه به شرح زیر تکمیل شود. شدت اثر :(S)تکمیل این ستون طبق طبقه بندی زیر صورت می گیرد. |
